Optisyenlik Nedir, Ne Değildir?
Optisyenlik, görme sağlığı alanında kritik bir köprü görevi gören, gerçekten derin bilgi ve hassasiyet gerektiren bir meslektir. Basit bir gözlük seçimi yapmakla karıştırılmamalıdır. Optisyenlik, yasal olarak tanımlanmış bir sağlık meslek grubunun üyesi olarak halk sağlığına hizmet eden bir meslektir. Sadece satış danışmanlığı yapmak değildir; göz hekimi tarafından reçete edilen görme kusurlarını gidermeye yönelik optik ürünleri, kişiye özel ihtiyaçlara göre hazırlamak ve uygunluğunu sağlamakla yükümlüdür. Optisyenlik, yalnızca ticari bir faaliyet değil, halk sağlığını doğrudan ilgilendiren profesyonel bir hizmettir.
Sınavsız Geçiş Dönemi
Uzun yıllar boyunca meslek liselerinden mezun olan öğrenciler, sınavsız geçiş ile üniversitelerin optisyenlik programlarına doğrudan yerleşebiliyordu. Yani yüksek puan alan bir öğrenci bile, bu öncelik nedeniyle programa giremiyordu. 2013-2014 eğitim sezonuyla birlikte İnönü Üniversitesi’nin YÖK’e başvurusu sonucu sınavsız geçiş kaldırıldı. Bu değişiklikle öğrenci profili de farklılaştı; artık 1. sınıflarda yaşça büyük doçentler, yüksek lisans mezunları, emekliler hatta butik optik açmayı planlayan doktorlar da bulunuyordu.
Özel üniversiteler, bu değişimle birlikte optisyenlik diplomalarını daha kolay vermeye başladı. Bu durum uzun vadede mesleğe olan talebin azalmasına yol açtı. Eskiden optisyenler, asgari ücretin 4-5 katı maaş alırken, günümüzde yeni başlayanlar çoğu yerde asgari ücretle işe başlıyor. Zincir mağazaların personeli de çoğunlukla optisyenlerden oluşuyor. Ancak bu, kalite artışı sağladı mı sorusunu hâlâ tartışmalı bırakıyor. Bazı özel üniversiteler, atölyesiz ve donanımsız programlar açtı; fizik mezunu kişiler ders vermeye koyuldu ve sahaya çıkan optisyenler deneyimsiz kaldı.
Diploma sayısındaki artış, optisyenin değerinin düştüğü anlamına gelmez. Sahada çalışan bir optisyen, diploma sayesinde işletme optik reçete alabilir, satış yapabilir ve Sosyal Güvenlik Kurumu ile muhatap olabilir. Önemli olan bilgi, deneyim ve sorumluluk anlayışıyla mesleğe değer katmaktır.
Optometri ve Türkiye’de Durumu
Türkiye’de optisyenlerin reçete yazma yetkisi yoktur. Göz sağlığı profesyonelleri arasında iki temel branş vardır: Göz hekimleri (oftalmolog) ve optisyenler. Bu iki branşın uyum içinde çalışması çok önemlidir. Yurtdışında ise optometrist adı verilen bir meslek grubu bulunur; görme kusurunu ölçer, teşhis eder ve optik gereç reçete eder. Türkiye’de optometristler henüz yetki sahibi değildir, ancak kırsal bölgelerde göz hekimine erişim zorluğu bu mesleğin faydalı olabileceğini gösteriyor.
Optometri, teoride göz sağlığı hizmetlerine erişimi kolaylaştırabilir, doktorun yükünü hafifletebilir ve halk sağlığında önleyici rol üstlenebilir. Ancak Türkiye’de optometristlerin teşhis ve reçete yazma yetkisi, yasal düzenlemeler ve denetim eksikliği nedeniyle tartışmalı bir konudur. Optometri uygulamasının güvenle hayata geçebilmesi için ciddi bir altyapı, eğitim standardı ve görev tanımı gereklidir.
Optik Sektörü ve Geleceği
Optik sektörü, Türkiye’de büyük bir potansiyele sahip dinamik bir pazardır. Ülkemizde gözlük kullanım oranı yaklaşık %20 civarındadır, oysa gelişmiş ülkelerde bu oran %50’nin üzerindedir. Nüfusun yaşlanması ve dijital cihaz kullanımının artması, presbiyopi ve dijital göz yorgunluğu gibi yeni görme problemlerini ortaya çıkarıyor. Bu da sektörde yeni bir talep yaratıyor.
Optisyenler, sadece ürün sağlayıcıları değildir. Toplumun göz sağlığını koruyan bir halk sağlığı danışmanı olarak rol alırlar. Göz hekimine ulaşmakta güçlük yaşayan kişilere doğru yönlendirmeler yapabilir, gerektiğinde hastayı hekime sevk edebilir ve farkındalık oluşturarak göz sağlığının korunmasına katkıda bulunabilirler.
Sonuç olarak, bir optisyen, gözlük camı veya çerçeve seçtiren kişi olmanın ötesinde, görme sorunlarına çözüm üreten, sürekli araştıran ve kendini geliştiren bir sağlık profesyonelidir. Gelecekte optisyenler, sağlık ekibinin en güçlü parçalarından biri olarak önemini artıracaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder